Szeroka ławka, impuls z drugiego szeregu, wejście na zmęczonego rywala, okazja dla jokera, waleczność młodzieżowca lub opanowanie seniora. Pomysłów jest wiele, a zgodnie z pandemiczną dyrektywą szkoleniowcy nadal mają do dyspozycji pięć roszad w trakcie meczu. Historia uczy nas, że trenerzy zmianami mogą drużynie bardzo pomóc, jak i zaszkodzić. Komu wychodzi to najlepiej? Czyi zmiennicy są najskuteczniejsi?
Joker z Wrocławia
Adrian Łyszczarz ze Śląska Wrocław to wybitny przypadek. Joker z definicji, choć Jacek Magiera widzi go wyłącznie w tej roli. Zagrał w tym sezonie 14 razy, z czego tylko raz w podstawowym składzie schodząc już po godzinie gry. Cała reszta to wejścia w końcówkach. Łącznie 208 minut w czasie, których strzelił pięć bramek. To wyśmienita statystyka w obliczu, której ciężko zrozumieć co kieruje trenerem Śląska Wrocław, kiedy z tygodnia na tydzień regularnie odsyła go na ławkę i wpuszcza dopiero w drugich połowach rywalizacji.
Etatowi zmiennicy
W czasie dwudziestu trzech rozegranych kolejek, aż w osiemnastu z nich na boisku z ławki pojawiał się w barwach Wisły Kraków Dor Hugi. Nabił w taki sposób łącznie 426 minut, co czyni go również liderem również tej statystyki. W czasie tych siedmiu godzin na murawie zdołał zaliczyć 4 asysty. Ciekawym przypadkiem jest również napastnik Radomiaka Radom — Dominik Sokół, który w siedemnastu wejściach z ławki, tylko raz pojawił się na więcej niż kwadrans i przebywał na boisku przez 139 minut, które okrasił golem strzelonym Legii Warszawa w 2. kolejce sezonu. Kolejni w rankingu są Dani Ramirez z Lecha Poznań z 16 wejściami oraz Mateusz Kuzimski, który 15-krotnie pojawiał się na murawie jako zmiennik.
Efektywność zmienników
Kamil Groiscki wrócił do Ekstraklasy po nieprzepracowanym okresie przygotowawczym. W pierwszych kolejkach po powrocie do kraju musiał nadrobić braki fizyczne i był gotowy na kilkunastominutowe wejścia. W pięciu takich występach przez 184 minuty czterokrotnie otwierał kolegom drogę do bramki rywala. Wejście z bramą do ligi notuje Vahan Bichakchyan, który w trzech pierwszych spotkaniach zdobył dwa gole i walnie przyczynił się do trzeciej bramki. To jego strzał z dystansu w Mielcu sprokurował niefortunną interwencję Rafała Strączka i dał Portowcom zwycięstwo w końcówce.
Dawid Kownacki czy Joao Amaral potwierdzają tezę o szerokiej ławce lidera PKO Ekstraklasy – Lecha Poznań. Obaj spędzili na boisku jako rezerwowi niecałe 100 minut, podczas których zanotowali po dwa gole i asystę. Flavio Paixaoz Lechii Gdańsk w drodze po dołączenie do „klubu 100” wchodząc z ławki, zanotował gola i dwie asysty w dokładnie sto minut. Skuteczni są też Michał Kucharczyk z Pogoni (3 gole i asysta), Vladislavs Gutkovskis z Rakowa (3 gole) i Jakub Myszor z Cracovii (2 gole i 2 asysty).
Klubowa skuteczność
A jak sprawa się ma, jeśli chodzi o wyczucie szkoleniowców co do przeprowadzania zmian? Tu w pewnym sensie również przoduje Śląsk Wrocław, który za sprawą Łyszczarza i jego pięciu trafień, a także goli Marcella Zylli, Roberta Picha, Erika Exposito i Fabiana Piaseckiego ma ich najwięcej, bo aż dziewięć. W tym elemencie są najlepsi w lidze. Do tego mają sześć asyst, ale tu jednak wyprzedza ich Pogoń Szczecin Kosty Runjaicia. Dla Portowców asysty po wejściach z ławki notowali: wspomniany wcześniej Grosicki (4), Kucharczyk, Kozłowski, Kowalczyk, Łęgowski i Fornalczyk (po 1). Gdy doda się do tego 6 bramek, to „Portowcy” liderują w klasyfikacji kanadyjskiej.
Klubowa nieskuteczność
Rezerwowi tylko jednej drużyny nie zdobyli żadnego gola. Jest to głównie „zasługa” niezbyt szerokiej ławki, uszczuplanej z każdą kolejką, w której piłkarze regularnie odchodzą lub wypadają na dłuższy okres. Stal Mielec. Co więcej, wpuszczeni przez Adama Majewskiego piłkarze zdobyli tylko jedną asystę. Konkretnie dokonał tego Dawid Kort w jesiennym meczu ze Śląskiem Wrocław. Jednak dopóki Stal wypełnia z nawiązką cele postawione przed drużyną na początku sezonu, będąc niemal pewną utrzymania na początku marca, to nikomu nie przeszkadza, że gole strzelają etatowi członkowie pierwszego składu jak: Tomasiewicz, Mak czy Piasecki.
Kto najczęściej korzysta ze zmienników?
Palmę pierwszeństwa niesie trenerski tercet egzotyczny z Legii Warszawa, który często wymagając reakcji na boiskowe poczynania, naprawdę szybko uzbierał 2648 minut. Pamiętajmy też, że „Wojskowi” mają jeszcze mecz zaległy. Na kolejnych miejscach plasują się trenerzy Cracovii (2394) oraz Marek Papszun i jego Raków Częstochowa (2308). Najpóźniej zmian dokonuje się na Górnym Śląsku. Szkoleniowiec Piasta — Waldemar Fornalik wpuszczał swoich rezerwowych na 1586 minut, a pierwszy trener Górnika — Jan Urban tylko na 1562 minuty.
Natomiast bezwzględnie największej liczby zmian dokonał Maciej Skorża, który tylko dwukrotnie nie wykorzystał limitu pięciu zmian, wykonując łącznie 112 roszad w trakcie tego sezonu. Komplet zmian we wszystkich spotkaniach, które poprowadzili, wykorzystali Piotr Nowak z Jagiellonii (4 mecze), Jerzy Brzęczek z Wisły Kraków (2 mecze) i Waldemar Piątek (1 mecz). Czy częściej pomagało to, czy przeszkadzało drużynie w osiągnięciu celu? Na ten moment trudno to powiedzieć. Spośród trenerów, z co najmniej 10 meczami w tym sezonie najmniej roszad średnio wykonuje Jan Urban ze wskaźnikiem 3,74 zmiany/mecz.
